A Estrada, 19 de xaneiro do 2018 – O BNG de A Estrada levará a pleno unha moción solicitando unha ordenanza que regule o alumeado público e evite a contaminación lumínica.
Según explican desde o BNG o alumeado público é un servizo que permite desenvolver múltiples actividades pola noite, polo que pode ser considerado esencial. Ao mesmo tempo é un servizo que supón un importante gasto económico. Segundo o IDAE as luminarias repartidas ao longo de todo o territorio do estado supoñen o 42% do consumo enerxético do sector de servizos públicos, e que o 95% deste consumo corresponde as instalacións responsabilidade dos concellos. Os nacionalistas engaden que estes datos indican a necesidade de buscar sistemas que minimicen o consumo e iluminen de forma axeitada única e exclusivamente aquelas zonas que realmente o necesiten.
A lexislación do estado xa recolle a necesidade de reducir os efectos indesexable do mal uso da iluminación pública. A Lei 34/2007, do 15 de novembro, de calidade do aire e protección da atmosfera. («BOE» 275, do 16-11-2007.) recolle no seu preámbulo que “a atmosfera é un ben común indispensable para a vida respecto do cal todas as persoas teñen o dereito do seu uso e desfrute e a obriga da súa conservación”, e recoñece que é un recurso vital e que a súa contaminación pode traer como consecuencia danos para a saúde das persoas. Na súa Disposición adicional cuarta recolle fai referencia a contaminación luminosa e di o seguinte: “As Administracións públicas, no ámbito das súas competencias, promoverán a prevención e redución da contaminación luminosa, coa finalidade de conseguir os seguintes obxectivos:
- a) Promover un uso eficiente do alumeado exterior, sen menoscabo da seguridade que debe proporcionar aos peóns, os vehículos e as propiedades.
- b) Preservar ao máximo posible as condicións naturais das horas nocturnas en beneficio da fauna, a flora e os ecosistemas en xeral.
- c) Previr, minimizar e corrixir os efectos da contaminación luminosa no ceo nocturno, e, en particular no entorno dos observatorios astronómicos que traballen dentro do espectro visible.
- d) Reducir a intrusión luminosa en zonas distintas ás que se pretende iluminar, principalmente en contornas naturais e interior de edificios.”
Tamén o Real Decreto 1890/2008, do 14 de novembro, polo que se aproba o Regulamento de eficiencia enerxética en instalacións de iluminación exterior e as súas instrucións técnicas complementarias EA-01 á EA-07. («BOE» 279, do 19-11-2008.), recoñece que “a eficiencia e o aforro enerxéticos constitúen obxectivos prioritarios para calquera economía e pódense conseguir sen afectar o dinamismo da súa actividade, xa que melloran a competitividade dos seus procesos produtivos e reducen tanto as emisións de gases de efecto invernadoiro como a factura enerxética.
A contaminación luminosa está provocada entre outras causas pola disipación de luz en zonas que non deben ser iluminadas, ou a horas ou momentos do ano nas que non é preciso iluminalas, ou polo uso de intensidades e espectros de luz inadecuados. Maniféstase de diversas formas, entre elas a intrusión luminosa no medio ambiente e en domicilios particulares, o incremento do brillo do ceo nocturno ou os efectos de cegamento que poden poñer en perigo a seguridade das persoas.
O parlamento Galego en setembro de 2015 aprobou por unanimidade sumir integramente a “Declaración sobre a defensa do ceo nocturno e o dereito á luz das estrelas” (Declaración de La Palma, 2007), e de maneira explícita recolle algunhas das súas ideas fundamentais:
O dereito a un ceo nocturno non contaminado que permita gozar da contemplación do firmamento debe considerarse un dereito inalienable da Humanidade, equiparable ao resto dos dereitos ambientais, sociais e culturais.
A difusión da astronomía e dos valores científicos e culturais asociados deberán considerarse contidos básicos a tratar na actividade educativa.
É imprescindible o control da contaminación luminosa en todo o territorio galego dado o impacto que xera sobre moitas especies, hábitats, ecosistemas e paisaxes. Deberá promoverse e esixirse o uso racional da iluminación artificial para minimizar o resplandor que provoca no ceo e evitar a nociva intrusión de luz sobre os seres humanos e o medio natural.
Os lugares que presenten condicións excepcionais para a contemplación do ceo, e en particular aqueles máis aptos para a observación con fins científicos, serán obxecto dunha protección especial.
Deberá fomentarse o turismo responsable e sostible que faga da paisaxe nocturna un recurso a protexer e poñer en valor.
O BNG de A Estrada consideramos que para de prestar un servizo nas mellores condicións posibles é preciso unha ordenanza que recolla o espírito das mencionadas leis es as adecúa ao concello. Algunhas das propostas serían o acendido e apagado da iluminación exterior marcado pola ausencia da luz solar.
Só naquelas rúas e prazas singularmente escuras por causa do seu trazado urbanístico debería ampliarse o horario de acendido das luminarias.
Todos os sistemas de iluminación xeral deben incluír mecanismos para a redución do fluxo a partir de certas horas da noite.
En horario nocturno a iluminación ornamental terá que manterse apagada.
Con carácter xeral, as luminarias para a iluminación non poden enviar luz por encima do plano horizontal na súa posición de instalación.
Iluminaranse exclusivamente aqueles lugares onde a luz sexa necesaria. Evitarase a intrusión luminosa en domicilios, espazos non habitados e a emisión directa ao ceo.
A iluminación de establecementos comerciais deberá permanecer apagada cando estes non se atopan abertos ao público.
Tamén se propón a substitución das antigas luminarias e optarase, de acordo cos estudos dos que se dispón, por lámpadas de menor temperatura de cor e luminarias coas características idóneas para cada espazo